Słownik pojęć
Aktywność całkowita
- liczba rozpadów jądrowych zachodzących w źródle lub materiale promieniotwórczym na jednostkę czasu.
Aktywność właściwa
- aktywność źródła bądź materiału promieniotwórczego na jednostkę masy, objętości (Bq/kg, Bq/l).
Bekerel
- jednostka aktywności w układzie SI. Źródło ma aktywność 1 Bq jeżeli jedna przemiana jądrowa zachodzi w ciągu jednej sekundy.
Dawka
- ilość promieniowania lub energia pochłonięta.
Dawka graniczna
- wartość dawki promieniowania jonizującego, wyrażona jako dawka skuteczna lub równoważna, dla określonych osób, pochodząca od kontrolowanej działalności zawodowej, której, poza przypadkami przewidzianymi w ustawie, nie wolno przekroczyć.
Dawkomierz
- przyrząd stosowany do pomiaru lub oceny dawki pochłoniętej.
Ekspozycja naturalna
- napromienienie od naturalnych źródeł.
Genetyczne skutki promieniowania
- zmiany cech dziedzicznych spowodowane działaniem promieniowania jonizującego.
Jonizacja
- tworzenie jonów obdarzonych ładunkiem.
Napromienienie
- narażenie na promieniowanie jonizujące.
Narażenie
- proces, w którym organizm ludzki podlega działaniu promieniowania jonizującego.
Naturalne źródła promieniowania
- naturalnie występujące źródła promieniowania, takie jak słońce i gwiazdy (źródła promieniowania kosmicznego) oraz skały i gleba (źródła promieniowania ziemskiego).
Ochrona radiologiczna
- zapobieganie narażeniu ludzi i skażeniu środowiska, a w przypadku braku możliwości zapobieżenia takim sytuacjom - ograniczenie ich skutków do poziomu tak niskiego, jak tylko jest to rozsądnie osiągalne, przy uwzględnieniu czynników ekonomicznych, społecznych i zdrowotnych.
Odpady promieniotwórcze
- materiały stałe, ciekłe lub gazowe, zawierające substancje promieniotwórcze lub skażone tymi substancjami, których wykorzystanie jest niecelowe lub niemożliwe, zakwalifikowane do kategorii odpadów niskoaktywnych, średnioaktywnych, wysokoaktywnych lub zużytych.
Postępowanie z odpadami promieniotwórczymi
- wszelkie działania związane z przetwarzaniem, przemieszczaniem, przechowywaniem lub składowaniem odpadów promieniotwórczych, włącznie z usuwaniem skażeń promieniotwórczych i likwidacją obiektu.
Promieniowanie jonizujące
- promieniowanie składające się z cząstek bezpośrednio lub pośrednio jonizujących albo z obu rodzajów tych cząstek lub fal elektromagnetycznych o długości do 100 nm (nanometrów).
Promieniowanie tła
- promieniowanie dowolnego pochodzenia, naturalne lub sztuczne, inne niż to, które jest przedmiotem detekcji lub pomiaru.
Skażenie promieniotwórcze
- skażenie przedmiotów, pomieszczeń, środowiska lub osób przez niepożądaną obecność substancji promieniotwórczych, przy czym w szczególnym przypadku ciała ludzkiego obejmuje zarówno skażenie zewnętrzne jak i skażenie wewnętrzne, niezależnie od drogi wniknięcia substancji promieniotwórczej do organizmu.
Skutek dziedziczny
- efekt biologiczny wywołany promieniowaniem, objawiający się u potomków osoby napromieniowanej.
Stężenie promieniotwórcze
= aktywność właściwa
Substancja promieniotwórcza
- substancję zawierającą jeden lub więcej izotopów promieniotwórczych o takiej aktywności lub stężeniu promieniotwórczym, które nie mogą być pominięte z punktu widzenia ochrony radiologicznej.
Szkoda dla zdrowia człowieka
- oszacowane ryzyko skrócenia długości i pogorszenia jakości życia ludzi w następstwie narażenia na promieniowanie jonizujące;obejmuje straty wynikające ze skutków somatycznych, nowotworów i poważnych zaburzeń genetycznych.
Sztuczne źródła promieniowania
- źródła promieniowania, które nie są źródłami naturalnymi.
Urządzenia radiologiczne
- źródła promieniowania jonizującego lub urządzenia służące do detekcji promieniowania jonizującego, wykorzystywane do celów leczniczych lub diagnostycznych.
Wskaźnik aktywności f1
- wskaźnik, który określa zawartość naturalnych izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-228.
Wskaźnik aktywności f2
- wskaźnik, który określa zawartość radu Ra-226.
Zamknięte źródło promieniotwórcze
- źródło promieniotwórcze o takiej budowie, która w warunkach określonych dla jego stosowania uniemożliwia przedostanie się do środowiska zawartej w nim substancji promieniotwórcze.
Źródło odniesienia
- wzorcowe, wtórne źródło promieniotwórcze, stosowane do kalibracji przyrządów pomiarowych.
Źródło promieniotwórcze
- substancję promieniotwórczą przygotowaną do wykorzystywania jej promieniowania jonizującego.
Źródło promieniowania jonizującego
- źródło promieniotwórcze, urządzenie zawierające takie źródło, urządzenie wytwarzające promieniowanie jonizujące lub urządzenie emitujące substancje promieniotwórcze.
Źródło:
USTAWA z dnia 29 listopada 2000 Prawo atomowe (Dz.U. 2001 Nr 3 poz. 18 z późniejszymi zmianami);
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 stycznia 2007 w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-228 w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowantych w budownictwie, oraz kontroli zawartości tych izotopów;
Musiałowicz Tadeusz, Encyklopedyczny słownik angielskich terminów i definicji z dziedziny ochrony radiologicznej, wybranych terminów i definicji z dziedzin pokrewnych oraz ich odpowiedniki przyjęte w Polsce, Warszawa 2009.
| 
